Geçtiğimiz yıllarda ABD hükümetinden yapılan açıklamada Çin merkezli bir akıllı telefon üreticisi, güvenlik ve kullanıcı verilerini doğrudan Çin hükümeti ile ilişkilendirdiği için çeşitli yaptırımlara maruz kalacağı açıklanmış ve marka Android işletim sisteminden çıkarılmış, Google servislerine erişimi engellenmişti.
Günümüzde ise artan sayıda kullanıcı daha cazip fiyatlar ve daha iyi özellikler nedeniyle Çinli akıllı telefon üreticilerinin cihazlarını alıyor veya almak zorunda bırakılıyor. Teknolojik olarak bilindik çok iyi markalara göre yarı fiyatından daha ucuza daha iyi özellikler sunabilen, ve verilen değerlerde bu özellikleri kullanıcılara sunan bu markaların kişisel verilerin güvenliği ve gizliliği konusunda bazı soru işaretleri yok değil.
ABD hükümetine göre, bazı Çinli telefon üreticilerinin tüm verileri Çin hükümeti ile paylaşması gerekiyor ve bu verileri paylaştıkları için kullanıcıların güvenliği ihlal ediliyor. Ancak buna dair doğrulanmış başka bir açıklama yok.
Tüm Telefonlar Çin’de Üretiliyorsa Neden Sadece Çinli Üreticiler Zan Altında?
Telefonların teknik olarak tüm özellikleri, üretim süreçleri gibi baştan sona üreticiler tarafından belirlenerek gerçekleştiriliyor. Ancak Çin merkezli üreticilerin zan altında kalmasının asıl sebebi Çin hükümeti tarafından uygulanan Ulusal İstihbarat Yasası nedeniyle ortaya çıkmış durumda.
Bu yasaya göre Çin hükümeti açık bir şekilde akıllı telefon üreticileri dahil tüm üreticilerden, bir arka kapı şifresinin oluşturulmasını ve bunun hükümete verilmesini şart koşabiliyor. Bu durumda bir üreticinin bu yasaya karşı çıkması çok zor veya zaman zaman imkansız olarak değerlendiriliyor.
Gazeteciler ve özellikle gizlilik alanında faaliyet gösteren kişilerin bu sebeple akıllı telefon tercihinde özellikle Çin’de yaşıyorlarsa buna göre karar vermeleri öneriliyor ve yasa sürekli olarak hatırlatılıyor.
Tüm telefonların neredeyse büyük bölümü Çin’de üretilmesine rağmen üreticinin merkezi ülkesi Çin değilse yazılım doğrudan üretici tarafından kontrol ediliyor ve bu sayede gizlilik ve güvenlik endişeleri Çin merkezli üreticilerin akıllı telefonlara göre daha düşük olabiliyor.
Çin Merkezli Üreticilerin Akıllı Telefonları Güvenli Mi?
Son yıllarda özellikle Çin merkezli şirketlerin akıllı telefonlarına olan yüksek talep karşısında güvenlik konusu sık sık gündeme gelmeye başladı. Bazı Çin merkezli üreticiler, web sitelerinden güvenliği en yüksek düzeyde tuttuklarını söylerken, gizlilik konusunda ise bazı sistem uygulamaları ve çeşitli dosya uygulamalarının diğer markalara göre daha fazla izin istediği zaman zaman iddia ediliyor.
Tüm bu olanlar karşısında RSF tarafından yapılan bir açıklamada özellikle dikkat çekmişti. RSF’den yapılan açıklamada özellikle belirli marka Çin merkezli üreticilerin cihazlarının gazeteciler tarafından tercih edilmemesi, bu kişilerin güvenliğinin tehlike altına girebileceğine dair bir uyarı yayınlanmıştı. Hala aktif olarak RSF’nin internet sitesinde duran uyarıda belirli bir markanın tercih edilmemesi, verilerin doğrudan Çin hükümeti ile paylaşıldığına dair ciddi bir uyarı metni yer alıyor ve gazetecilerin ilgili markadan uzak durmaları öneriliyor.
ABD hükümeti tarafından yapılan açıklamalarda da Çin merkezli şirketlerin akıllı telefonları özellikle istihbarat gibi alanlarda çalışanlar için önerilmezken, belirli markalar için yaptırım uygulandığına dikkat çekiliyor. Belirli markaların Çin hükümeti ile veri paylaştığının kanıtlandığını belirten açıklamalar yapan Beyaz Saray, geçmişte buna dair uyarılar yayınlamış ve en ağır yaptırımların uygulamaya konulduğunu açıklamıştı.
Ancak kullanıcılar arasında görüş ayrılıkları var. Bazı kullanıcılar bu tür akıllı telefon üreticilerinin bu izinleri istemesine rağmen tüm bilgileri almadıklarını ve kimsenin verisinin güvende olmadığını iddia ederken, Batı merkezli şirketler hakkında ise kullanıcı verilerinin izinsiz kullanıldığına veya veri gönderildiğine dair hiçbir kanıtlanmış rapor ve bilgi bulunmuyor.
Bazı kullanıcılar, Batı merkezli cihaz üreticilerinin böylesi bir durum yapması durumunda başta Çin istihbaratı olmak üzere çok sayıda rakip ülkenin bu durumu ortaya çıkarmak için harekete geçerek yoğun bir çaba harcayacağını belirtiyor.
Son söz olarak Çin merkezli akıllı telefon üreticileri hakkında bu tür iddialar zaman zaman gündeme gelmesine rağmen normal kullanıcılar için endişe edilecek bir durumun söz konusu olup olmadığı belirsizliğini koruyor. Çin hükümeti konu hakkında hiçbir açıklama yapmazken, gazeteciler ve önemli işlerde çalışan kişilerin ise bu durumları değerlendirerek bir karar vermeleri ve cihaz tercihinde bulunmaları önerilmekte.
*Bu içerik White House resmî web sitesi, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) web sitesi ve Wikipedia verileri kullanarak hazırlanmıştır.